Bu kitap bir Mimar Sinan monografisi değil. Yaşamı ve eserleri üzerinde bilinenlerin yeni bir özetini sunmuyor. Onun yapılarının bir dökümünü içermiyor. Neden çok önemli bir dahi olduğunu ve dünya mimarlığına yaptığı katkıları da anlatmıyor. Sinan’a ve eserlerine övgüler düzmüyor. Sinan yapılarının yeni çekilmiş çok başarılı fotoğraflarından oluşan bir albüm bölümüne de yer vermiyor. Böyle çok sayıda kitap zaten var. Mimar Sinan: Tarihsel ve Muhayyel, birbiriyle bağlantılı iki araştırma güzergâhında ortaya konmuş bir çalışma: Önce, Sinan’ın ve Sinan çağı mimarisinin tarihini yazma yaklaşımlarını tartışıp alternatifler öneriyor, ardından da popüler kültürde varedilmiş ve hâlâ üretilmeye devam eden Sinan imgesinin nasıl inşa edildiğini anlamayı deniyor. İlk kesimde, bugüne kadar yazılagelenden farklı ve gerçekçi Sinan tarihleri yazmak için bazı yeni imkânların nasıl kullanılabileceği gösterilmeye çalışılıyor. En önemlisi, burada kutsallaştırıcı olmayan, aksine soğukkanlı bir tarihsel Sinan metni ortaya konmaya çabalanıyor. Kitabın ikinci kesimiyse güncel Türkiye’deki popüler Sinan algısı hakkında: Ortamda neden Sinan’ı 16. yüzyılın olağan toplumsal, siyasal, ekonomik, kültürel gerçekleri bağlamında görmekten kaçınan bir popüler damar var?Varlığına bugün fazlasıyla aşina olduğumuz, ancak geçmişte mevcut olmayan imkan ve olguları, düşünceleri, teknikleri, tutumları, örgütsel yapıları, siyasal örüntüleri ve kaygıları iradi bir unutuşa tabi tutmadan tarih yazamayız. Acıklıdır ki, tarihyazımında, hele mimarlık tarihinde bunun kadar sık yaptığımız başka bir yanlış neredeyse yok. Burada aynı yanlış yapılmamaya çabalanıyor, o kadar.
Tanyeli’nin yazdığı şeylerin önemli birçoğunu titizlikle okumuş biri olarak söylüyorum ki bu kitap Tanyeli’nin opus magnum’u sayılmalıdır. Sinan hakkındaki sayısız klişeyi yerle bir eden, deyim yerindeyse bir Niçe’ci mimarlık tarihçisi olarak Tanyeli’nin cesareti ve fikir işçiliği karşısında şaşırmamak imkânsız.
Kitap Yorumları - (2 Yorum)
Yıkarak Yapmak kitabında incelediği konuları Mimar Sinan üzerinden değerlendirmiş
Tanyeli’nin yazdığı şeylerin önemli birçoğunu titizlikle okumuş biri olarak söylüyorum ki bu kitap Tanyeli’nin opus magnum’u sayılmalıdır. Sinan hakkındaki sayısız klişeyi yerle bir eden, deyim yerindeyse bir Niçe’ci mimarlık tarihçisi olarak Tanyeli’nin cesareti ve fikir işçiliği karşısında şaşırmamak imkânsız.